چکدرمه، یکی از غذاهای محلی و خوشمزه بندر ترکمن، عکس
به گزارش آفتاب صبا، هوس یک پلوی نذری متفاوت و خوشمزه به سرتان زده است؟ می خواهید برای ناهار یا شام، یک غذای لذیذ و مقوی بپزید و نمی دانید چه چیزی درست کنید؟ نگران نباشید و به آشپزخانه بروید تا یکی از غذاهای بسیار خوش خوارک محلی ایران را درست کنید.
امروز قصد داریم طرز تهیه یکی از غذاهای استان گلستان به نام چکدرمه را در اختیار شما قرار دهیم که در ماه محرم در هیئت های شهر بندر ترکمن به عنوان نذری بین عزداران حسینی پخش می گردد.
چکدرمه، یک از غذاهای سنتی ترکمن ها با قدمتی از هزاران سال پیش است که در ایام محرم به عنوان نذری در این شهر پخته می گردد. این غذای خوشمزه با برنج، پیاز، سیب زمینی، انواع گوشت (شتر، بره، گوسفند، گاو، مرغ و ماهی)، رب گوجه فرنگی، روغن و هویج پخته می گردد و طعمی بی نهایت لذیذ دارد. چکدرمه تا حد زیادی به استانبولی شبیه است و معمولا با مخلفات محلی مانند دوغ شتر، ماست و خیار یا ماست و بورانی سرو می گردد.
ترکمن ها یکی از اقوام ترک تبار ایران هستند که در حاشیه شرقی دریای خزر در استان گلستان و بخش هایی از استان خراسان موسوم به ترکمن صحرا زندگی می نمایند. از غذاهای محلی این خطه می توان به چکدرمه، بولامه، بورک، اکمک و باسترمه اشاره نمود. چکدرمه، چکدیرمه یا چگدیرمه، مشهورترین غذای بندر ترکمن و آق قلا است که به طور سنتی در دیگی به نام قازان پخته می گردد. رایج ترین نوع چکدرمه در گنبدکاووس و شهرهای ترکمن نشین با گوشت گوسفند درست می گردد؛ اما چکدرمه دارای انواع دیگری نیز است که در ادامه آن ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- انواع چکدرمه
- مواد لازم
- طرز تهیه
- نکات مهم برای طبخ چکدرمه
- سفر به بندر ترکمن با طعم چکدرمه
انواع چکدرمه
1. چکدرمه گوشت
چکدرمه گوشت، لذیذترین نسخه چکدرمه است که با گوشت گردن گوسفند درست می گردد. به این غذا در اصطلاح ترکمنی، اوجه می گویند. بعضی از افراد چکدرمه گوشت را با گوشت گوساله یا بره نیز طبخ می نمایند.
2. چکدرمه با گوشت پرنده شکم پر
چکدرمه با گوشت پرنده شکم پر، با گوشت انواع پرندگان از جمله اردک، بلدرچین، کبک، مرغ و غیره درست می گردد. چکدرمه با اردک وحشی شکم پر بدون شک، خوشمزه ترین نسخه چکدرمه با گوشت پرنده است. معمولا برای پر کردن گوشت پرنده از آلو، برغان، هویج، کشمش، پیاز و انواع ادویه جات استفاده می نمایند.
3. چکدرمه با ماهی شکم پر
چکدرمه با ماهی شکم پر، یکی از غذاهای مخصوص فصل سرما و در یکی از لذیذترین نسخه های چکدرمه به شمار می آید که آن را با انواع ماهی طبخ می نمایند. در طبخ این نوع از چکدرمه معمولا از ماهی کپور به عنوان ماهی استخوانی و از اوزون، برون، فیل ماهی و تاس ماهی به عنوان ماهی های خاویاری استفاه می نمایند که طعم و مزه ای بی نهایت لذیذ به غذا می دهند.
4. چکدرمه با هویج
چکدرمه با هویج یا رب گوجه فرنگی و مقدار زیادی هویج تهیه می گردد و غذای مرسوم در کشور ترکمنستان است. در طبخ این نسخه از چکدرمه از گوجه فرنگی استفاه نمی گردد.
مواد لازم
برای 6 نفر
- 6 پیمانه برنج
- 5 پیمانه آب
- 700 گرم گوشت گوسفندی تازه
- 500 گرم گوجه فرنگی رنده شده
- یک عدد پیاز متوسط پوست کنده و نگینی خردشده
- 3 قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
- نمک، فلفل و ادویه پلویی به مقدار دلخواه
- روغن به مقدار لازم
- ماست محلی، سالاد گوجه و خیار، سیر خام یا سیر ترشی برای سرو
طرز تهیه
1. برنج را بشویید و به مدت چند ساعت در آب ولرم و نمک خیس کنید.
2. گوشت را به تکه های عظیم خرد کنید و آن ها را بشویید، سپس اجازه دهید تا کاملا خشک شوند.
3. کمی روغن در یک قابلمه متوسط بریزید و روی حرارت ملایم گاز قرار دهید تا روغن داغ گردد. سپس پیازها را در آن بریزید و کمی تفت دهید تا نرم شوند.
4. زردچوبه را به پیازها اضافه کنید و تفت دهید تا بوی زردچوبه دربیاید. سپس تکه های گوشت را در قابلمه بریزید و اجازه دهید تا سرخ شوند.
5. نمک، فلفل و ادویه پلویی را به گوشت اضافه کنید و خوب هم بزنید. سپس گوجه های رنده شده را به گوشت ها بیفزایید.
6. پس از تمام شدن آب گوجه ها، رب گوجه فرنگی را در قابلمه بریزید و سرخ کنید تا بوی خامی رب گرفته گردد.
7. پنج پیمانه آب به گوشت سرخ شده اضافه کنید و اجازه دهید تا روی شعله ملایم به آرامی بپزد.
8. پس از پخت گوشت (حدود 2 تا 3 ساعت)، برنج شسته شده را در قابلمه بریزید و به مقدار کافی به آن آب اضافه کنید. سپس اجازه دهید تا چکدرمه روی شعله ملایم گاز دم بکشد.
9. پس از حدود نیم ساعت، چکدرمه لذیذ شما آماده است. این غذا را با ماست محلی، سالاد گوجه و خیار، سیر خام یا سیر ترشی سرو کنید.
نکات مهم برای طبخ چکدرمه
- تکه های گوشت غذای محلی چکدرمه باید از تکه های گوشت خورشتی درشت تر باشند.
- برخلاف استامبولی پلو که در آن، برنج را به گوشت سرخ شده اضافه می نمایند و با هم دم می نمایند برای طبخ چکدرمه باید گوشت را در ابتدا به صورت جداگانه بپزید.
- توجه داشته باشید که آب گوجه ها باید کاملا تمام گردد و به خورد گوشت برود، سپس به سراغ اضافه کردن رب گوجه فرنگی رفت.
- چکدرمه، یک پلوی کته است؛ میزان آبی که برای طبخ برنج در این غذا می ریزید، باید حدود دو بند انگشت بالاتر از برنج باشد.
- به جای گوشت گوسفندی می توان از گوشت گوساله، مرغ، بوقلمون و ماهی هم استفاده کرد.
- برای طبخ پلو محلی چکدرمه می توانید گوشت را به همین ترتیب به صورت جداگانه بپزید و برنج را هم به صورت جداگانه و شبیه به استانبولی و بدون سیب زمینی کته کنید. سپس در هنگام سرو، گوشت را روی برنج بریزید. البته باید بدانید که در پخت سنتی پلو چکدرمه، برنج و گوشت را معمولا با هم دم می نمایند.
- ترکمن ها معمولا چکدرمه را در مهمانی ها، مراسم عزا و عروسی و ایام محرم و صفر در قابلمه های عظیمی به نام قازان درست می نمایند. به این قابلمه عظیم در گویش ترکی و ترکمنی قازان و در گویش های محلی دیگر مانند لهجه قم ، شوشتری، دزفولی و لری و بختیاری به آن قزقون، قزگون یا غزگون هم می گویند. اگر قصد دارید این غذا را برای تعداد کمی طبخ کنید، از یک قابلمه چدن یا روحی با اندازه مناسب بهره ببرید.
- چکدرمه را معمولا با دوغ محلی شتر میل می نمایند؛ اما شما می توانید این غذا را با ترشی، ماست و سالاد هم سرو کنید.
- پس از ریختن برنج در آب، شعله گاز را کمی زیاد کنید و درب قابلمه را نیمه باز بگذارید تا آب به جوش بیاید؛ سپس درب قابلمه را بگذارید تا برنج بپزد. پس از تبخیر کامل آب، دم کنی بگذارید و شعله گاز را کم کنید تا برنج دم بکشد.
- شما می توانید مقداری زعفران دم نموده غلیظ نیز به چکدرمه اضافه کنید تا عطر و طعمی بهتر به غذا اعطا کند.
سفر به بندر ترکمن با طعم چکدرمه
مقاله مرتبط:
- غذاهای نذری ماه محرم در شهرهای مختلف ایران
چشم های بادامی نژاد ترک، روسری های رنگارنگ ترکمنی و اسب های اصیل، شاید اولین تصویر ما از بندر ترکمن در استان گلستان باشند؛ اما در سفر به این منطقه سرسبز و زیبا در استان گلستان به هیچ وجه نباید تجربه مزه کردن غذاهای محلی لذیذی چون چکدرمه، بولامه، بورک، اکمک و باسترمه را از دست داد که هر یک با طعم و مزه ای منحصربه فرد، ما را شگفت زده خواهند کرد.
چکدرمه با گوشت گوسفند، یکی از بهترین و خوشمزه ترین نسخه های چکدرمه در استان گلستان است. خود را به یک رستوران محلی دعوت کنید و این غذای لذیذ را با انواع ماست محلی برای خود سفارش دهید و دلی از عزا دربیاورید. شما می توانید غذای خود را در بخشی از رستوران به نام چادر محلی نوش جان کنید، مکانی که با حال و هوای سنتی و بوی پشم گوسفند، شما را به سفری در تاریخ این منطقه دعوت می نماید. اگر در ایام محرم و به خصوص روزهای تاسوعا و عاشورا در این بخش از کشور بودید، می توانید این غذا را به عنوان نذری در هیئت های عزاداری شهر بندر ترکمن پیدا کنید.
منبع: گردشبان