سازگاری دنیا جانوران با تغییرات اقلیمی

به گزارش آفتاب صبا، خبرنگاران)ایبنا)- نویسنده: جاناتان بالکامب*/ مترجم: الهه پورعلی: وقتی در سال 1987 کانادا را به مقصد ایالات متحده ترک کردم، هرگز دارکوب شکم قرمز را ندیده بودم و نشنیده بودم، که در آن موقع یک جانور سرگردان نادر در جنوب انتاریو بود. اما امروز، آن ها به طور محکم در این جا مستقر شده اند، و من از زمان بازگشت به کانادا در سال 2018 با چندین مورد روبرو شده ام.

سازگاری دنیا جانوران با تغییرات اقلیمی

این که چرا دارکوب های شکم قرمز در حال پیش روی به سمت شمال هستند، هیچ رازی ندارد. آن ها به گرم شدن سیاره واکنش نشان می دهند. ممکن است کسی بگوید: خوب، برای آن ها خوب است! اما در دنیای به هم پیوسته، که در آن سرنوشت یک گونه به طور جدایی ناپذیری با طالع گونه دیگر مرتبط است، تغییرات سریع همواره پیامدهایی را به همراه دارد. در زمانی که گفتمان تغییرات اقلیمی عمدتاً بر علل آن، تأثیرات آن بر اقلیم و کوشش های کم اهمیت ما برای رسیدگی به این مشکل متمرکز است، تماشا کتابی در خصوص چه گونگی واکنش و عمل کرد حیوانات و گیاهان در میان این جریان اصلی خوب است.

خرس های قطبی گرسنه که مجبور به شنا کردن همراه آب شدن یخ ها شده اند، به نماد تداعی نماینده گرمایش دنیای تبدیل شده اند. اما همان طور که ثور هانسون در مارمولک های توفانی و ماهی مرکب پلاستیکی فاش می نماید، درام های ظریف تری وجود دارند که کم تر مورد توجه قرار گرفته اند.

به عنوان مثال، اصطلاح پله برقی به سمت انقراض را در نظر بگیرید، پدیده ای که همان قدر که غم انگیز، زیان بار است. الگوهای دما و رطوبت با افزایش ارتفاع تغییر می نمایند، مانند گونه هایی که در هر ناحیه زندگی می نمایند. در یک سیاره گرم شونده، حیوانات و گیاهانی که با ارتفاعات خاص سازگار شده اند، مجبور می شوند به منطقه ها مرتفع تر بفرایند تا زمانی که به قله برسند و در حالی که جایی برای رفتن ندارند، از بین می فرایند. مطالعات این تأثیر را بر پرندگان، پروانه ها و نهال های درختان ثبت نموده اند، و به نظر می رسد که سایر اشکال حیات، از جمله پستان داران، خزندگان و دوزیستان، در برابر این مهاجرت شیب دار به سمت فراموشی آسیب پذیر هستند. با توجه به این که اکنون 25 تا 85 درصد از گونه های دنیا در حال جابه جایی هستند، می توان به این فکر کرد که آیا گرم ترین منطقه ها روی زمین به زمین های بایر و عاری از هر گونه حیات تبدیل خواهند شد، مانند منطقه مرده در خلیج مکزیک که حدود 7000 مایل مربع را پوشش می دهد.

با وجود این، علی رغم اهمیت موضوع، این کتاب افسرده نماینده ای نیست. هانسون، زیست شناس و نویسنده ای برنده جایزه که کارهای قبلی اش در خصوص زنبورها، پرها، دانه ها و گوریل ها متمرکز شده بود، یک راهنما و داستان سرای مهربان است، با مهارت در قیاس، یک حس شوخ طبعی و کنج کاوی طبیعی یک دانشمند. در یک درس شیمی فشرده با استفاده از یک شیشه خیارشور و یک کبریت روشن، او و پسرش نوآه آزمایشی را برای نشان دادن قدرت دی اکسید کربن انجام می دهند. در موقعیتی دیگر، او تیشه خود را به یک کاج مرده در حیاط خانه اش می زند تا دریابد که آیا درختش مورد حمله سوسک های کرم خوار مخرب قرار گرفته است یا خیر.

در جای دیگر، هانسون حضور همه جانبه دی اکسید کربن، تبدیل تدریجی زیرزمینی آن به سوخت های فسیلی (نفت، زغال سنگ، گاز طبیعی) و انتشار سریع تر آن در زیست بوم ها را هنگامی که آن سوخت ها را می سوزانیم، بیان می نماید. در اقیانوس ها، اسیدی شدن پوسته های محافظ نرم تنان کوچک را که برای زیست بوم های غذایی دریایی حیاتی هستند، می خورد و ضعیف می نماید و باعث سردرگمی حسی برای ماهی هایی می گردد که برای یافتن جفت، غذا، خانه و دوری از شکارچیان به شیمی آب متکی هستند. وقتی صخره های مرجانی کاهش می یابد، نه تنها غذا، بلکه پوشش ساکنان صخره ها کاسته می گردد.

در این دنیای رو به زوال، برای جلوگیری از از دست دادن تسلط یک گونه بر زندگی، گاهی اوقات به معنای واقعی کلمه، چابکی تکاملی ضروری است. آزمایشی با مارمولک های آنول نشان می دهد که انتخاب طبیعی سریع باعث می گردد که پاها و انگشتان پا به تر بتوانند خودشان را روی شاخه ها و شاخسارها در توفان های شدید نگه دارند. خزندگان کوچک به چوب می چسبند در حالی که در معرض انفجارهای نزدیک از یک دمنده برگ قرار می گیرند. فکر نمی کنم آنول ها به خاطر قرار گرفتن در معرض بادهای تقریباً توفانی (در این مورد نگران سر و صدا نباشید!) از کسی قدردانی نمایند، اما از این که دیدم همه آن ها بدون آسیب به طبیعت بازگردانده شده اند، خوش حال شدم.

اگر تکمیل شدن در دسترس شما نباشد، شاید تغییر ظاهر کارساز بیفتد. در فنلاند، جغد قهوه ای تیره که زمانی کمیاب بود، اکنون به علت کاهش پوشش برف، از جغد خاکستری معمولی پیشی گرفته است. یادم می آید وقتی که کودک بودم، پدرم برایم شرح داد که چه گونه شاپرک های فلفلی در لندن که برای فرار از پرندگان گرسنه به استتار تکیه می نمایند، و زمانی که انقلاب صنعتی ساختمان ها و درختان را با دوده اندود کرد، از سفید به خاکستری تیره تبدیل شدند.

یکی از درس های اصلی در این جا این است که شرایط اضطراری اقلیمی ما نه تنها بر گونه های منفرد، بلکه ناگزیر بر روابط بین گونه ها نیز تأثیر می گذارد. اثرات تغییر اقلیم بر وابستگی متقابل گیاهان و پرندگان را نگاه کنید. ناسازگاری زمانی را که در گیاهان گل دار رخ می دهد، در نظر بگیرید. گل های سرشار از شهد یک هفته یا بیش تر قبل از رسیدن مرغ مگس خوار به اوج شکوفایی خود می رسند. فعالیت حشرات نیز تحت تأثیر قرار می گیرد، به طوری که گله های پرستوهای گرسنه حشره مورد انتظار را از دست می دهند. تنها با نظارت دقیق جمعیت است که احتمالاً متوجه این تغییرات خواهیم شد، مانند اثرات خزنده تغییرات اقلیم.

البته دما تنها متغیر اقلیمی در بازی نیست: بعضی از درختان در پی رطوبت در حال حرکت به سمت جنوب و غرب هستند. جیجاق های کبود و دیگر پرندگان بذر-پراکن مهاجرت را با حمل و دفن دانه ها در مسافت های طولانی تسهیل می نمایند، که بعضی از آن ها به ناگزیر بازیابی نمی شوند، زمانی که یک جیجاق فراموش می نماید یا می میرد.

اما، هانسون تعجب می نماید که چه گونه یک گیاه از تغییرات اقلیمی پیشی می گیرد، وقتی توزیع نماینده اصلی بذر آن از بین رفته است؟ درختان جاشوا مهم ترین بذر-پراکن خود را در فواصل دور پس از تنبل زمینی غول پیکر شاستا از دست دادند، گونه ای که احتمالاً به علت شکار انسان پس از آخرین عصر یخ بندان منقرض شد. در حالی که تنبل های چوب بر می توانستند دانه های جاشوا را کیلومترها دورتر از محل خورده شدن میوه ها دفع نمایند، امروزه جاشوا با موش های صحرایی و دیگر پستان داران کوچک به جای مانده است که خدمات پراکندگی آن ها به حدود شش فوت در سال می رسد. (امیدوارم حیرت انگیزترین دانه-پراکن تاریخ، یعنی نوع بشر، کفاره جنایات گذشته را بپردازد.)

اگرچه تعداد زیادی کاهش گونه ها در این صفحات تعریف شده، اما این داستان انعطاف پذیری و خمش پذیری نیز هست. کبوترهای زیرک (با نام ماهی گیرک کوچک)، پرندگان دریایی ریز و تپل قطبی، نه تنها تا به حال زنده مانده اند، بلکه در حال پیش رفت هستند و دیگر مجبور نیستند برای یافتن غذای مورد علاقه خود تا خیلی دور پرواز نمایند - اکنون زئوپلانکتون های شکوفا شده با ذوب یخ ها قابل دست رسی هستند.

اما مواردی هم وجود داشت که امیدوار بودم اطلاع رسانی گردد؛ اما محقق نشد. جالب است بدانید که توت های بیلاسان نسبت به ماهی قزل آلا مشخصات غذایی خرس دوست تری دارند و خرس های گریزلی آلاسکا دویدن دنبال ماهی قزل آلا را کنار می گذارند تا این توت ها را که اکنون زودتر به بار می آیند، بخورند. اما می خواهم بدانم چه حسی در آن موقع دارند. آیا آن ها می توانند از دور توت ها را بو نمایند، یا شاید هاله ای بنفش رنگ را می بینند که در سراشیبی بوته ها ظاهر شده.

گریزلی ها در دوست داشتن قزل آلاها تنها نیستند. نویسنده اشتیاق خود را به ماهی گیری اعلام می نماید. با انجام این کار، او به کادر قابل توجهی از نویسندگان حیوان دوست می پیوندد که با این وجود، تفریح هایی را دنبال می نمایند که با صید، باعث ترس، درد و رنج آن ها می گردد. اکنون علمی قوی وجود دارد که درد و احساسات را در انواع ماهی ها از جمله ماهی آزاد نشان می دهد. ناهماهنگی در این جا فقط اخلاقی نیست، بلکه زیست محیطی است. همانطور که هانسون خود شرح می دهد، ماهی قزل آلای بومی که او در پی آن است، به وسیله درآمیختن با قزل آلای رنگین کمان تهدید می گردد، در صورتی که این رودها با آن پر شده اند تا احتیاجهای تفریحی ماهی گیران را برآورده نمایند.

آن چه ما را به بحث پایانی الهام بخش هانسون می رساند، این است که کنش های فردی باعث تغییر سیاست مورد احتیاج می گردد، نه برعکس. در حالی که هیچ کس نمی تواند همه کارها را انجام دهد، کارهای زیادی وجود دارد که هر یک از ما می توانیم انجام دهیم (و انجام ندهیم)؛ او می نویسد چیزهای ملموسی مانند شیوه رانندگی، خرید، غذا خوردن، مسافرت، اعتراض، رای دادن و حتی، هرس کردن علف ها. آمین.

شناسنامه کتاب

HURRICANE LIZARDS AND PLASTIC SQUID

The Fraught and Fascinating Biology of Climate Change

By Thor Hanson

280 pp. Basic. $28.

* جاناتان بالکامب زیستشناس و نویسنده کتابهای ابرمگس و ماهی چه میداند

منبع: نیویورک تایمز (ایالات متحده)

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران
انتشار: 25 آذر 1400 بروزرسانی: 25 آذر 1400 گردآورنده: aftabesaba.ir شناسه مطلب: 1691

به "سازگاری دنیا جانوران با تغییرات اقلیمی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "سازگاری دنیا جانوران با تغییرات اقلیمی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید