آیا مصرف نمک باعث چاقی می شود؟

به گزارش آفتاب صبا، پر کردن غذا از نمک اشتها را نیز تقویت می کند و آسیب جدی به سلامت نمی زند، مگر اینکه از مسائل قلبی رنج ببرید. نمک زیاد فشار خون را در افرادی که مبتلا به هایپرتنشن هستند افزایش می دهد، اما یک وعده غذایی نمکی برای فرد سالم با رژیم غذایی متعادل ضرری ندارد. شاید باورش سخت باشد، اما خوردن مقدار خیلی کمی نمک خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.

خبرنگاران | اندازه زیادی نمک سبب ورم کردن و جمع شدن آب در بدن می شود، اما آیا روی افزایش وزن اثر می گذارد یا خیر؟ متاسفانه جواب این سوال بله است. در پژوهش استرالیایی، افرادی که پاستا را با سس نمکی خوردند 11 درصد کالری بیشتری نسبت به کسانی که پاستا کمک نمک خوردند، دریافت کردند. باید بدانید نمک اضافی احساس سیری را از بین می برد. پژوهشگران توصیه می کنند اگر می خواهید یک وعده پاستا بخورید باید 30 میلی گرم نمک داشته باشد.

پر کردن غذا از نمک اشتها را نیز تقویت می کند و آسیب جدی به سلامت نمی زند، مگر اینکه از مسائل قلبی رنج ببرید. نمک زیاد فشار خون را در افرادی که مبتلا به هایپرتنشن هستند افزایش می دهد، اما یک وعده غذایی نمکی برای فرد سالم با رژیم غذایی متعادل ضرری ندارد. شاید باورش سخت باشد، اما خوردن اندازه خیلی کمی نمک خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.

گروهی از پژوهشگران در مطالعه ای تازه، برای پی بردن به نقش مصرفِ زیاد نمک در تشنگی تلاش زیادی کردند، اما متوجه شدند، افرادی که به میزان زیادی نمک مصرف می کنند، به نسبت سایرین کمتر آب می نوشند. این دوستان نمک دوست، گرسنه تر هم می شوند. همین میل بیشتر به غذا، در بلندمدت باعث پرخوری و اضافه وزن خواهد شد.

پژوهشگران مذکور در ادامه تحقیقات شان به گروهی ویژه رسیدند: فضانوردان روسی. این فضانوردان درحالِ آمادگی برای تطبیق با سختی های سفر خود به مریخ، مدتی طولانی، شرایط فضا را در وضعیتی ثابت شبیه سازی کرده بودند؛ بنابراین امکان مطالعه تأثیر مصرف نمک روی آن ها مقدور بود. در طول پژوهش، رژیم غذایی فضانوردان تغییری نداشت؛ به جز اینکه میزان نمک مصرفی آن ها تغییر می کرد. رژیم غذایی آن ها با مصرف 12 گرم نمک در هر روز شروع شد. این اندازه از مصرف نمک 2 برابر میزان مصوب راهنمای غذایی در استان متحده آمریکا است.

بعد از گذشت چندین هفته، میزان مصرف نمک به 9 گرم در روز کاهش پیدا کرد و در سومین قسمت از این تحقیق، مصرف نمک روزانه فضانوردان به 6 گرم رسید. نتایج بررسی های محققان نشان می داد که هر چقدر میزان نمک مصرفی کاهش پیدا می کند، فضانوردان بیشتر آب می نوشند. ابتدا این نتیجه کمی عجیب و باورناپذیر به نظر می رسید. نکته غافل گیرکننده دیگر این بود که فضانوردان هنگام استفاده بیشتر از نمک در رژیم خود، مدام از گرسنگی شکایت داشتند. این در حالی بود که اندازه غذای آن ها تغییری نداشت و فقط بر مصرف میزان نمک افزوده شده بود.

نمک چه تأثیری در سلامت دارد؟

سدیم، ماده سازنده نمک طعام نقش بسیار مهمی در رژیم غذایی دارد. نمک فقط باعث طعم دهی به غذا نمی شود، بلکه باعث عملکرد صحیح ماهیچه ها و اعصاب می شود و به نگه داشتن تعادل مایعات در بدن کمک می کند، اما وقتی میزان مصرف نمک بالا برود، فشار خون نیز مسیری مشابه را طی می کند و افزایش می یابد. در طول زمان، فشار خون بالا می تواند موجب عواقب جدی و تهدیدکننده برای بدن و سلامت باشد. سکته مغزی، حملات قلبی، بیماری های کلیوی و سایر مسائل سلامت ازجمله عوارض مصرف نمک هستند.

به گفته متخصصان، برای تنظیم فشار خون بدن، مصرف کمتر از 2300 میلی گرم نمک در روز توصیه می شود. یعنی اندازه نمکی که در روز مصرف می کنیم، باید به اندازه تقریبا یک قاشق چای خوری باشد. برای بیشتر بزرگسالان نیز مصرف نمک نباید از 1500 میلی گرم در روز تجاوز کند. البته بیشتر افراد بزرگ سال خیلی بیشتر از این میزان، نمک مصرف می کنند. مثلا در کشوری مانند آمریکا این اندازه در روز به 3400 گرم می رسد. در طی سال های گذشته، پژوهشگران به نقش نمک در چاقی زیاد پرداخته اند و به دستاورد های زیر رسیده اند:

در سال 2015 میلادی، محققان چینی و ژاپنی گزارش داده اند که مصرف زیاد نمک در بچه ها و بزرگسالانی که نمک بیشتری مصرف می کنند، باعث افزایش چربی می شود. به عبارت دیگر، مصرف بیشتر نمک در بچه ها 28 درصد و در بزرگ سالان تا 26 درصد بیشتر باعث افزایش چاقی می شود. علت این موضوع برای دانشمندان محرز نشده، اما آن ها دریافته اند که مصرف بیش ازحد نمک باعث تغییر شیوه سوختن چربی در بدن می شود.
مطالعه ای از سوی محققان استرالیایی نیز نشان داده است که مصرف بیش ازحد نمک باعث افزایش 23 درصدی چاقی در بچه ها مدرسه ای می شود. به نظر می رسد، این افزایش اشتها به خاطر بهبود طعم غذا با نمک شکل می گیرد. ضمن اینکه بعد از تشنه شدن، بچه ها مدرسه ای به جای مصرف آب، نوشابه های پرکالری می نوشند و همین باعث افزایش وزن آن ها است.
مطالعه استرالیایی دیگری در سال 2016 نشان داد که مصرف بیش ازاندازه نمک باعث افزایش 11 درصدی مصرف غذا و کالری ها می شود. زیرا نمک باعث خوش طعم تر شدن غذا می شود و میزان مصرف را بالا می برد.

به طور کلی بنا به پژوهش های متخصصان، نمک باعث افزایش اشتها می شود. البته تمام این نظرات مبتنی بر شواهد است و نمی توان گفت که نمک قطعا باعث چنین نتیجه ای در بدن می شود؛ بنابراین برای اینکه نمک را از نظر علمی علتی برای چاقی بدانیم باید، تحقیقات سازمان یافته و دقیقی صورت بگیرد.

لوری رومن (Lori Roman)، مدیر مؤسسه نمک، می گوید: تحقیقات مرکز ما بر عوارض نمک ادامه دارد. مثلا در پژوهش های خود دریافته ایم که دامداران برای کاهش اشتهای دام و محدود کردن غذای آن ها، اقدام به دادن نمک می کنند. تداوم این پژوهش ها نشان می دهد که احتمال اینکه وجود رابطه ای میان چاقی و مصرف نمک وجود داشته باشد، چندان درست هم نیست.

رابطه نمک و موش ها چگونه است؟

در مطالعه ای که در شبیه سازی سفر فضایی صورت گرفت، دقیقا مشخص نشد که علت اینکه فضانوردان آب کمتری می نوشند، با مصرف بیشتر نمک و افزایش اشتهای آن ها چه ارتباطی دارد. پس پژوهشگران به سراغ موش ها رفتند. موش ها با مصرف بالای میزان نمک، از طریق کبد ماده ای به نام اوره فراوری می کنند. این ماده باعث حفظ تعادل آب موجود در بدن می شود. اما فراوری اوره، انرژی زیادی می خواهد. به عبارت دیگر برای فراوری آن، به مواد غذایی به ویژه پروتئین احتیاج است. این موضوع می تواند افزایش اشتهای فضانوردان را توجیه کند.

اینکه، فضانوردان میلی به نوشیدن آب نداشتند، اما اشتهایشان افزایش پیدا کرده بود، بسیار جالب است. پس مشخص می شود هنوز مسائل بسکمک وجود دارد که ما از آن بی خبریم؛ بنابراین باید ابعاد مختلف این رابطه (رابطه میان نمک و اشتها) بررسی بشود. درواقع باید به شیوه کنترل اشتها و تشنگی در بدن بیشتر پرداخته شود. به گفته دانشمندان، کنترل اشتها به شدت پیچیده است و باید تحقیقات دیگری به این موارد بپردازد.

دانشمندان معتقدند: گرسنگی دائمی در زمان تلاش برای کاهش وزن می تواند نشانه مصرف نکردن صحیح نمک باشد؛ بنابراین لازم است تا در خوردن نمک دقت بیشتری شود. کاهش میزان مصرف نمک می تواند تأثیرگذار باشد.

مصرف نمک را کاهش بدهید

به قول متخصصان تغدیه، کنترل و تنظیم میزان نمک مصرفی در رژیم غذایی کمی چالش برانگیز است، اما توصیه هایی در این زمینه وجود دارد که می تواند به شما کمک زیادی کند:

سعی کنید، غذاهای فراوری نشده گیاهی مصرف کنید. غذاهای خانگی درست کنید و یادتان باشد، رستوران ها از غذاهای فراوری شده و پرنمک استفاده می کنند.
از مصرف چاشنی ها و سُس هایی که سرشار از نمک هستند نیز پرهیز کنید. سس گوجه فرنگی، سویا و… نمونه ای از این مواد هستند.
برای اینکه ذائقه تان عادت کند، میزان مصرف نمک را به تدریج کاهش بدهید. مثلا اگر به یک باره شروع به حذف نمک از غذای خود کنید، غذا بی مزه می شود و از این کار روی گردان خواهید شد.
از سبزیجات و گیاهان خشک و تازه مانند سیر، فلفل سیاه و… استفاده کنید. هر چقدر ادویه بیشتری استفاده کنید، احتیاج به مصرف نمک کمتر می شود.
قبل از خوردن نمک نزنید. اول کمی از غذای خود بچشید، سپس نمک اضافه کنید. شاید اصلا احتیاجی به نمک اضافه نباشد.